De Marnixring is de serviceclub van de Nederlandse identiteit en koestert dus de Nederlandse taal en cultuur voor dewelke zij waar nodig in de bres springt. Maar is de taal wel gans het volk, zoals in de 19de eeuw Hugo Verriest nogal boud beweerde?

Bij de componenten die een volk tot een volk maken, staat zij wellicht voorop maar staat zij daar moederziel alleen? Zijn er niet nog andere factoren die een volk definiëren en het voorbestemmen tot natievorming: een gedeelde  geschiedenis, een gemeenschappelijke visie op de toekomst en – niet het minst – de wil om samen te horen.

In die context mag zeer zeker de concrete vraag gesteld worden of het mogelijk is deel uit te maken van de Nederlandse cultuurgemeenschap (i.e. het Nederlandse volk) wanneer men het Nederlands niet dagelijks hanteert als huistaal of zelfs helemaal niet. De vraagstelling lijkt actueel en zelfs een tikje provocerend maar is in wezen reeds minstens zo oud als België! En dat is –  naar het woord van historicus en publicist Luc Pauwels – toch die staat die ouder is dan het Vlaamse volk?

Is de liefde van Max Elskamp voor de mensen en straten van Antwerpen minder diep dan die van Willem Elsschot of Lode Zielens omdat hij ze in het Frans neerschreef? Is Tijl Uilenspiegel niet langer het symbool van de opstand der Lage Landen tegen de Spaanse koning en de inquisitie omdat Charles de Coster zijn legende en zijn heroïsche daden neerschreef in de taal van Molière? Of stroomt de Schelde minder statig door de Nederlanden omdat Emile Verhaeren haar niet beschreef in een dialectisch gekleurd, eventueel gezelliaans ‘Vlaams’? Of – om even buiten het Nederlands taalgebied te kijken: behoort Kafka niet tot de grootmeesters van de Duitse literatuur en hij is daardoor minder een vooraanstaand Pragenaar? Dit thema biedt ons trouwens de mogelijkheid om te onderzoeken hoe het Nederlands als taal en/of cultuur in het buitenland overkomt…

Op een eenduidig antwoord op deze vragen rekenen we niet echt maar we zijn er wel van overtuigd dat het thema meer dan boeiend genoeg is om ons lustrum van 20 jaar Marnixring Lieven Gevaert luister en kleur bij te zetten. Zeker omdat we voor de academische benadering ervan een beroep mochten doen op:

  • Dr. Rik Hemmerijckx
  • Prof. Vic Nachtergaele
  • Prof. Dirk de Geest

U houdt zaterdag 19 november a.s. toch ook vrij? Wij kijken er nu al naar uit om u dan te ontmoeten in het Letterenhuis in de Minderbroedersstraat in Antwerpen, om 14 uur!